Cukrzyca w Polsce: już 3 miliony chorych. Jakie są aktualne normy poziomu cukru we krwi?
Cukrzyca to choroba metaboliczna, w której organizm nie radzi sobie z utrzymaniem prawidłowego poziomu glukozy we krwi. Najczęściej spotykana jest cukrzyca typu 2, która rozwija się na skutek nieprawidłowej diety, braku ruchu czy nadwagi. Przewlekła hiperglikemia może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenie nerek, wzroku czy serca.
Objawy i wskazania do badań
Jak podkreślają eksperci, objawy cukrzycy mogą być bardzo różne. „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u osób z cukrzycą” Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego wskazują, że na cukrzycę ze znaczną hiperglikemią mogą wskazywać takie objawy, jak: wzmożone pragnienie, wielomocz, niezamierzona utrata masy ciała, a także senność, osłabienie, ropne zmiany na skórze lub stan zapalny narządów moczowo-płciowych. Zgodnie z zaleceniami, badania w kierunku cukrzycy powinny być wykonywane u wszystkich osób po 45. roku życia, a także u młodszych, jeśli występuje choć jeden czynnik ryzyka, np. nadwaga, nieprawidłowa dieta, brak aktywności fizycznej czy nadciśnienie.
Jakie są normy poziomu cukru we krwi?
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne co roku publikuje aktualne wytyczne dotyczące diagnostyki cukrzycy. Według zaleceń na 2025 rok:
- Glikemia przygodna (badanie o dowolnej porze dnia): wynik 200 mg/dl (11,1 mmol/l) lub więcej, przy obecności objawów hiperglikemii, oznacza cukrzycę.
- Glikemia na czczo (po 8-14 godzinach od ostatniego posiłku):
- 70–99 mg/dl (3,9–5,5 mmol/l) – norma,
- 100–125 mg/dl (5,6–6,9 mmol/l) – nieprawidłowa glikemia na czczo,
- ≥126 mg/dl (7,0 mmol/l) – cukrzyca.
- 120. minuta doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT):
- <140 mg/dl (7,8 mmol/l) – prawidłowa tolerancja,
- 140–199 mg/dl (7,8–11,1 mmol/l) – nieprawidłowa tolerancja,
- ≥200 mg/dl (11,1 mmol/l) – cukrzyca.
- Hemoglobina glikowana (HbA1c): wynik ≥6,5% (48 mmol/mol) może oznaczać cukrzycę.
Normy cukru u kobiet w ciąży
Diagnostyka cukrzycy ciążowej to osobny temat. Jak wskazuje PTD, ciężarne powinny być diagnozowane w kierunku zaburzeń tolerancji glukozy jak najszybciej po rozpoznaniu ciąży. Jeżeli glikemia na czczo w ciąży wynosi:
- <92 mg/dl (5,1 mmol/l) – diagnostykę należy powtórzyć między 24. a 28. tygodniem ciąży lub jeśli pojawią się objawy,
- 92–125 mg/dl (5,1–6,9 mmol/l) – należy wykonać pilnie doustny test tolerancji glukozy,
- >125 mg/dl (6,9 mmol/l) – należy pilnie powtórzyć oznaczenie glikemii i w razie nieprawidłowych wyników skierować do ośrodka referencyjnego.
Kto powinien badać poziom cukru?
Eksperci są zgodni: regularne badania poziomu glukozy powinny wykonywać osoby po 45. roku życia oraz wszyscy, którzy mają czynniki ryzyka cukrzycy. W przypadku kobiet w ciąży badania są obowiązkowe już na początku ciąży, a w razie potrzeby powtarzane w kolejnych tygodniach.
