Chcieli, żeby zbudowała bombę atomową. Pominięto ją w Nagrodzie Nobla

W historii nauki nie brakuje opowieści o niezwykłych kobietach, których praca została niedoceniona. Tak było chociażby w przypadku Lise Meitner – zdolnej fizyczki, która nie otrzymała Nobla pomimo gigantycznego wkładu w odkrycie. Co ciekawe, naukowczyni dostała nawet propozycję dołączenia do projektu budowy bomby atomowej w USA, ale odmówiła.
Chcieli, żeby zbudowała bombę atomową. Pominięto ją w Nagrodzie Nobla, fot. Wikipedia

Lise Meitner – kim była?

Lise Meitner była urodzoną w 1878 roku w Wiedniu fizyczką żydowskiego pochodzenia. Samodzielnie opanowała cały materiał do matury, zdała, a następnie studiowała fizykę, matematykę i filozofię. Gdy zdobyła tytuł doktorski, chciała podjąć pracę u Marii Skłodowskiej-Curie, jednak bez powodzenia. Została asystentką Maksa Plancka, później przez 30 lat współpracowała z chemikiem, Otto Hahnem.

Od początku kariery naukowej interesowała się promieniotwórczością. W 1909 roku razem z Hahnem odkryli zjawisko odrzutu promieniotwórczego. To sprawiło, że uznaje się ją jako najwybitniejszą fizyczkę swoich czasów.

W 1933 roku uciekła z Niemiec, kiedy w życie weszły ustawy norymberskie i rozpoczęły się prześladowania Żydów. Znalazła się w Szwecji, gdzie kontynuowała swoją pracę, m.in. na Uniwersytecie Technicznym w Sztokholmie. W 1960 przeniosła się do Cambridge, gdzie zmarła osiem lat później.

Pominięcie w Nagrodzie Nobla i propozycja budowy bomby

W 1944 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii otrzymał Otto Hahn, który współpracował z fizyczką przez 30 lat. Wcześniej Meitner i jej siostrzeniec – Otto Frisch – badali uran i rozszczepienie jądra atomowego. Obliczyli m.in. uwolnienie energii dla jednego jądra uranu. Mimo ogromnego wkład w te badania, zostali pominięci przy przyznawaniu Nagrody Nobla, która została przyznana jedynie Otto Hahnowi.

Jako jedna z najwybitniejszych specjalistek w swojej dziedzinie, otrzymała od Stanów Zjednoczonych propozycję wejścia do tajnego projektu badawczego i zbudowania bomby atomowej. Lise Meitner była zdeklarowaną pacyfistką, stanowczo odmówiła, a w późniejszych latach odcinała się od wykorzystywania jej pracy w celach militarnych.

Poznaj historie innych, niezwykłych kobiet w nauce: 

Jej karierę przerwał nowotwór. W Iranie na jej cześć złamano kulturowe tabu
Marjam Mirzachani była naukowczynią urodzoną w Teheranie, która na stałe zapisała się w historii nauka. Jako pierwsza kobieta sięgnęła po Medal Fieldsa, najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie matematyki. Po jej nagłej śmierci w Iranie...

Za sukcesami Einsteina stoi jego żona? Nierozwikłana zagadka Milevy Marić
Albert Einstein to naukowiec wręcz kultowy, z nieocenionym wkładem w rozwój fizyki. Jednak istnieją pewne przesłanki, że to nie on sam jest ojcem swojego sukcesu. Uważa się, że do przełomowych prac rękę przyłożyła jego pierwsza żona,...